چیستی و کارکرد ادبیات

در این پایان نامه، نگارنده با مبنا قرار دادنِ کتاب literature نوشت? پیتر ویدوسون به ترجم? کتاب پرداخته و مقدمه ای تحقیقی بر آن افزوده است. در این مقدمه به واژ? «ادبیات» و ریشه شناسیِ آن از دیدگاه لغوی پرداخته، سپس واژه را از دیدگاهِ معنای اصطلاحی بررسی کرده، معنای «ادب» و «ادبیات» را از هم جدا کرده ، تفاوت ها و شباهت های معنای «ادب» در گذشته و «ادبیات»ِ امروزی را برشمرده است. تعریف های مختلف «ادبیات» در فرهنگ های اصطلاحی را بررسی کرده ، نیک و بد هریک را بازشناخته است. دلیل ناپیدا بودنِ مرز میان «ادبیات» و «نا-ادبیات» بخش دیگرِ این تحقیق را شکل می دهد و نظر بزرگان و ادیبان و زبان شناسان و فیلسوفان در این زمینه گفته می شود. سپس در یک تقسیم بندیِ کلی نظریه پردازان مباحث ادبی به دو دسته تقسیم می شوند: کسانی که به محتوای اثر بیشتر توجه دارند و کسانی که به صورتِ آثار. نظرهای دو جریانِ عمد? دست? دوم بررسی می شود: صورت گرایان، و ساختارگرایان. تاریخچ? هریک، بزرگانِ هر جریان، و نظرهای عمد? هر گروه به تفکیک بررسی می-شود. پس از این، عناصر «زیبایی»، «لذت»، و «زبان» اثر ادبی، به صورت جداگانه بازشناخته می شوند و در نتیجه «بینامتنیت» و ارتباط متن های آثار ادبی و حتی غیر ادبی مطرح می شود. کتاب شش فصل دارد: در فصل یکم به پیچیدگی ها و دشواری های بیانِ چیستیِ «ادبیات» پرداخته و این واژه را از دیدگاه فرهنگ های معتبر، دانش نامه های ارزشمند، و بزرگانِ ادبیات بررسی کرده است. سپس به محدود? «ادبی» و «ارزش ادبی» پرداخته و جایگاه «شاهکار» را در این حیطه می جوید. فصل دوم این کتاب تاریخچه ای از مفهوم «ادبیات» است. اینکه «شعر» در نزد اندیشمندان گذشته از چه جایگاهی برخوردار بوده و نخستین متون یا اشعار ادبی کدام بوده اند. سپس واژ? literature از دیدگاه ریشه شناسی تشریح می شود و جایگاهِ این واژه در پیش و پس از سد? نوزدهم تبیین می شود. ظهور رشت? علمیِ ادبیات در دانشگاه ها، بازخورد آن در اجتماع، و گونه های مختلف نقد مرسوم در آن دوران، پایان بخش این فصل است. فصل سوم با تبیین جایگاهِ زن و فمینیسم در تاریخِ ادبی و اجتماعی، و نقش استعمارگرایی در محرومیتِ زنان و رنگین پوستان از حیط? فعالیت های ادبی و اجتماعی آغاز می شود. سپس روند رشد و تحولِ جایگاه ادبیات ملی و جهانی را با توجه به جریان ها و مکاتب اجتماعی و ادبی بررسی می کند. فصل چهارم در پیِ شناختِ حوز? فعالیتِ ادبیات است و بدین منظور مولفه های توانش، خلاقیت، آفرینش، واقع گرایی، آشنایی زدایی، و... را برمی شمارد و با نقد بعضی اشعار و متون ادبی آنان را تشریح می کند. فصل پنجم تن? اصلیِ کتاب را شکل می دهد و دربار? کاربردهای ادبیات است. که مهم ترین این کاربردها را «واقعیت تاریخی» آن می داند و در قالب تاریخ گذشته و معاصر، آن را بررسی می کند. اصطلاحِ ابداعیِ مولف، «خبر-داستان»، نیز در تأیید همین عقیده است. او داستان های گذشته در این زمینه را با بازنویسی و بازنگری آنها در داستان های پس از آن مقایسه می کند. همچنین شعرهایی را که به این موضوع مرتبط باشند، به عنوان نمونه آورده و نقد می کند. فصل ششم کتاب به قابلیتِ باز بودنِ فضاهای ادبیات برای متون آینده اشاره می کند و کتاب را به پایان می برد.